Trong những năm qua, Liên đoàn Lao động tỉnh Lào Cai đã chủ động phối hợp với các ngành chức năng nhằm thực hiện công tác giám sát, phản biện xã hội nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động (NLĐ), góp phần phát huy vai trò của tổ chức công đoàn trong hoạt động tham gia xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.
Đồng chí Nguyễn Minh Thái, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ tỉnh giám sát việc thực hiện chế độ chính sách tại Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị
Đảng đoàn Liên đoàn Lao động tỉnh đã chỉ đạo Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh hướng dẫn các cấp công đoàn thực hiện giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền từ tỉnh đến cơ sở. Xác định việc thực hiện giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền là một trong những nhiệm vụ trọng tâm hằng năm của tổ chức Công đoàn.
Phát huy vai trò giám sát
Hằng năm, Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh Lào Cai chỉ đạo các cấp công đoàn thường xuyên giám sát và tích cực phối hợp kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện các các chế độ chính sách có liên quan đến công nhân, viên chức, lao động tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho NLĐ; Chỉ đạo các cấp công đoàn phân công một cán bộ phụ trách, theo dõi công tác giám sát, phản biện xã hội của đơn vị.
Các cấp công đoàn đã tổ chức giám sát và tham gia đoàn giám sát với Hội đồng nhân dân các cấp, các sở, ban, ngành, đoàn thể khi thực hiện giám sát chế độ, chính sách, pháp luật liên quan đến người lao động. Phương pháp giám sát chủ yếu tổ chức đoàn giám sát trực tiếp, yêu cầu cung cấp thông tin, tự liệu làm cơ sở đánh giá kết quả thực hiện nội dung giám sát; đối thoại với đối tượng được giám sát về nội dung đoàn giám sát đang quan tâm: Việc xây dựng, thực hiện quy chế dân chủ ở cơ, việc thực hiện tiền lương, hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, an toàn vệ sinh lao động, chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiệm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, việc trích nộp kinh phí công đoàn, việc thực hiện bữa ăn ca, việc hỗ trợ NLĐ và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng do Covid-19, tổ chức đối thoại, thương lượng và ký thỏa ước lao động tập thể… Kết quả 10 năm thực hiện Quyết định số 217-QĐ/TW các cấp Công đoàn Lào Cai đã giám sát 220 cuộc, 314 đơn vị, trong đó LĐLĐ tỉnh đã chủ trì giám sát 25 cuộc, 34 đơn vị.
Quá trình giám sát, các đơn vị, doanh nghiệp đã có sự quan tâm, chỉ đạo trong việc quán triệt, triển khai các văn bản quy phạm pháp luật trong việc thực hiện hiện quy chế dân chủ tại cơ sở; thực hiện các quy định của pháp luật về tiền lương, hợp động lao động, an toàn vệ sinh lao động, chính sách về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho NLĐ, việc thu nộp kinh phí, đoàn phí công đoàn và nâng mức bữa ăn ca cho NLĐ và các chế độ phúc lợi được đảm bảo.
Giám sát thông qua Ban Thanh tra nhân dân: Ban TTND thường xuyên kiện toàn, có quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên và xây dựng kế hoạch hoạt động theo từng quý, từ đó đã thực sự phát huy hiệu quả của Ban TTND trong giám sát việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị CBCCVC, thực hiện quy chế dân chủ, Quy chế chi tiêu nội bộ, các chế độ, chính sách tại cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp. Hoạt động của Ban TTND ngày càng có hiệu quả, nhiều kiến nghị, đề xuất được giải quyết kịp thời đáp ứng yêu cầu và quyền lợi chính đáng của CNVCLĐ và NLĐ, góp phần tăng cường tính công khai, dân chủ trong các cơ quan, đơn vị. Đã có 100% tổng số đơn vị thuộc đối tượng phải thành lập Ban TTND đã thành lập Ban TTND tại đơn vị theo quy định. Tuy nhiên, hằng năm trung bình còn có từ 3-5% Ban TTND tại cơ sở hoạt động chưa hiệu quả, xếp loại hoạt động trung bình, số còn lại đạt khá trở lên.
Tăng cường phản biện xã hội
Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh đã ban hành hướng dẫn về quy trình và tổ chức các hình thức phản biện xã hội theo Quyết định 217-QĐ/TW phù hợp với tình hình thực tế. 10 năm qua, các cấp công đoàn Lào Cai đã phát huy trí tuệ của cán bộ, đoàn viên, NLD tích cực tham gia đóng góp 580 văn bản ý kiến vào dự thảo các dự thảo luật, các văn bản quy phạm pháp luật.
Công đoàn tham gia phản biện xã hội đối với các văn bản quy phạm pháp luật áp dụng trên địa bàn tỉnh như: Hiến pháp, Bộ luật Dân sự (sửa đổi); Luật ATVSLĐ; Bộ luật hình sự (Sửa đổi); Luật BHXH, BHYT, Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Phòng, chống tham nhũng, quy định xử phạt trong lĩnh vực công đoàn, dự thảo thông tư hướng dẫn thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi... và tham gia đóng góp ý kiến vào nhiều văn bản qui phạm pháp luật của chính quyền địa phương theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân tỉnh, nhất là ý kiến vào các đề án quy hoạch của tỉnh liên quan đến quyền và lợi ích của CNVCLĐ trên địa bàn như quy hoạch xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công vụ, Nghị quyết quy định một số chính sách phát triển Kinh tế - Xã hội tỉnh Lào Cai giai đoạn 2015 – 2020, 2021-2025; dự thảo Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT...
Hoạt động giám sát, phản biện xã hội của các cấp công đoàn đã mang lại hiệu quả thiết thực trong việc góp phần cho các cơ quan, đơn vị, DN thực hiện ngày càng tốt hơn chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; quy chế dân chủ ở cơ sở; các chế độ, chính sách đối với đoàn viên, NLĐ. Qua quá trình triển khai tổ chức thực hiện cho thấy công tác giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội là việc khó, đòi hỏi phải kiên trì, thận trọng, vừa làm vừa rút kinh nghiệm nên không tránh được một số hạn chế như: CĐCS chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ giao và sự kỳ vọng của đoàn viên công đoàn, CNVCLĐ. Việc thực hiện giám sát, góp ý chỉ mới tiến hành đối với tập thể, cơ quan, đơn vị, chưa thực hiện được đối với cá nhân. Một số hình thức góp ý chưa phát huy được hiệu quả như hòm thư góp ý, thư góp ý... Vai trò giám sát trực tiếp của đoàn viên, CNVCLĐ chưa được quan tâm phát huy, hiệu quả còn thấp. Nhiều đề xuất, kiến nghị của MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội trong quá trình giám sát, phản biện xã hội nhiều nơi, nhiều lúc còn chưa được chính quyền các cấp quan tâm xem xét, giải quyết và phản hồi một cách thỏa đáng. Hoạt động của Ban TTND ở một số nơi chưa thường xuyên, hiệu quả chưa cao, kết quả chưa rõ nét. Các cấp Công đoàn tỉnh Lào Cai chưa tổ chức được Hội nghị phản biện xã hội.
Để công tác giám sát, phản biện xã hội không ngừng thực hiện đúng mục đích, trong thời gian tới, các cấp công đoàn Lào Cai tiếp tục quán triệt Quyết định số 217-QĐ/TW, Hướng dẫn số 726/HD-TLĐ, Đề án số 15/ĐA-TU, Kế hoạch số 111-KH/TU của Tỉnh ủy Lào Cai, Chỉ thị số 18/CT-TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng và đồng thời chủ động phối hợp với cơ quan chức năng xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện tốt hoạt động giám sát, phản biện xã hội theo đúng quy định của Đảng, Tổng LĐLĐ Việt Nam và tỉnh Lào Cai./.