Lào Cai là tỉnh vùng cao biên giới, dân cư phân tán, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, tuy nhiên đã có những người dân, người lao động hiểu về giá trị nhân văn của chính sách BHXH, BHYT, đang từng ngày dành dụm để gieo hạt mầm BHXH tự nguyện vì mong muốn giản đơn "có lương hưu - chỗ dựa vững chắc cho tuổi già an vui"

Mãn nguyện vì có lương hưu

Giữa trốn đô thị phồn hoa, giữa nhịp sống náo nhiệt và vội vã, bên con đường vắng trong tiết trời hơi se lạnh chúng tôi ghé thăm căn nhà nằm trên góc phố của ông Nguyễn Anh Tuấn sinh năm 1949 và bà Nguyễn Thị Loan sinh năm 1958 ở tổ 23 phường Pom Hán, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai...Bên bàn nước nhỏ, hai ông bà vừa nhặt rau vừa tươi cười tâm sự kể cho chúng tôi nghe về cuộc sống bình dị của tuổi già, đơn giản chỉ là những đồng lương hưu từ việc tham gia BHXH, có lẽ đối với nhiều người thấy rằng đây chỉ là những điều nhỏ nhoi, bình thường, nhưng đâu đó chúng tôi chợt nhận ra có một cảm giác an yên trên những khuôn mặt ấy nụ cười tự tin, không vương vấn chút ưu tư, phiền muộn.

Thoáng qua bóng dáng người giáo viên nghỉ hưu nhỏ bé, trên khuôn mặt có những nếp nhăn của thời gian, vẫn nguyên vẹn ánh mắt thật hiền lành, dễ mến của bà Loan, bà cho biết: "Tôi từng có thời gian công tác hơn 30 năm trong ngành giáo dục, vì lý do sức khỏe nên tôi đã nghỉ hưu trước tuổi một chút và đến nay đã được gần 10 năm, hàng tháng tôi được lĩnh hơn 5 triệu đồng tiền lương hưu, với số tiền này tôi thấy vô cùng mãn nguyện, đảm bảo đủ để chi tiêu cho cuộc sống, giúp vợ chồng tôi an tâm vui khỏe ở tuổi xế chiều "- bà Loan vừa nói vừa quay sang ông Tuấn phấn khởi cười rạng rỡ.

Lương hưu giúp giúp vợ chồng Bà Loan an tâm vui khỏe ở tuổi xế chiều

Tấm thẻ BHYT đối với những người có tuổi như chúng tôi rất quan trọng, tôi chỉ nghĩ đơn giản rằng: "chẳng hạn nếu không có lương hưu, không được cấp thẻ BHYT miễn phí, hoặc tôi không đi công tác không làm ở cơ quan nhà nước thì tôi sẽ vẫn chủ động tự mình tham gia BHXH và BHYT, bởi lẽ đó không chỉ tốt cho mình mà còn để giảm gánh nặng cho người thân nếu chẳng may mình bị ốm đau, bệnh tật. Hơn nữa nếu may mắn, mình được khỏe mạnh ấy là cái tốt, việc tham gia cũng thể hiện trách nhiệm của bản thân với cộng đồng và cũng là cách để giúp đỡ, chia sẻ rủi ro với người khác…nhất là với những người có hoàn cảnh khó khăn" bà Loan nói thêm.

Tình cờ trong buổi gặp gỡ đó, chúng tôi được biết Ông Nguyễn Anh Tuấn (Chồng bà Loan) hiện là một trong những người đang được thụ hưởng chính sách hỗ trợ đóng BHYT cho người cao tuổi sinh sống trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Cụ thể, ngày 7/12/2022, HĐND tỉnh Lào Cai đã ban hành Nghị quyết số 25/2022/NQ-HĐND về việc hỗ trợ đóng BHYT cho người cao tuổi và người dân tộc thiểu số có khó khăn đặc thù trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Theo đó, người cao tuổi từ đủ 60 tuổi đến dưới 80 tuổi được hỗ trợ 50% mức đóng BHYT; mức hỗ trợ cho người dân tộc có khó khăn đặc thù (dân tộc Bố Y, dân tộc Lô Lô...) được hỗ trợ 100% mức đóng BHYT. Thời gian hỗ trợ từ ngày 01/01/2023 đến hết ngày 31/12/2025 và kinh phí thực hiện từ nguồn vốn sự nghiệp ngân sách tỉnh.

Ông Nguyễn Anh Tuấn chia sẻ: "Tôi thì thiệt thòi hơn vợ ở chỗ không có lương hưu, nếu còn trẻ nhất định tôi sẽ tham gia BHXH tự nguyện để có lương hưu làm chỗ dựa tinh thần. Trong hơn 10 năm trở lại đây năm nào tôi cũng chủ động mua thẻ BHYT, không chỉ vậy các cháu nhà tôi đã có gia đình riêng và đều chủ động mua thẻ BHYT cho cả nhà. Mới đây được biết thông tin về chính sách BHYT của tỉnh, khi tham gia tôi được hỗ trợ 50% như vậy vừa rồi tôi chỉ phải mua 402.300đ/1 năm thẻ BHYT, tôi thấy chính sách hỗ trợ này rất tuyệt vời và hết sức ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của tỉnh với người cao tuổi".

Gieo hạt mầm BHXH tự nguyện

Khác với bà Loan, Chị Lương Thị Thu Hương, sinh năm 1985, cư trú tại tổ 20 phường Cốc Lếu, thành phố Lào Cai, đang từng ngày dành dụm chắt chiu để gieo hạt mầm BHXH tự nguyện, tích lũy hưởng trái ngọt cho tương lai.

Chúng tôi dừng chân tại quán Cà Phê Hoa Nắng cùng tận hưởng vẻ đẹp hiền hòa nơi góc phố có tầm nhìn hướng ra bờ sông, làm quen với chị Hương chủ quán Cà Phê Hoa Nắng, ấn tượng với chị bởi phong cách nhanh nhẹn, khéo léo, hoà đồng và thân thiện. Chị Hương cho biết, hàng tháng chị thường dành một phần thu nhập mỗi ngày từ quán Cà Phê tham gia BHXH tự nguyện từ năm 2017 đến nay, quyết định này đến từ sự vận động tích cực từ cán bộ tuyên truyền cơ quan BHXH tỉnh, chị tâm sự rằng hàng tháng tự kinh doanh chị bớt chút khoản thu nhập cũng không quá nhiều để khi về già, hết tuổi lao động có nguồn lương hưu cũng chỗ dựa ổn định cho cuộc sống.
Chị Lương Thị Thu Hương đang dành dụm chắt chiu để gieo hạt mầm BHXH tự nguyện

Nói về sự lựa chọn của mình, chị Hương kể, trước chị làm Nhân viên lao động tiền lương của Công ty Cổ phần Nam Tiến Lào Cai được hơn 07 năm, sau đó chị nghỉ việc, lúc đó chị cũng đã từng tính đến chuyện hưởng BHXH một lần, tuy nhiên, cán bộ BHXH cũng tư vấn chị nên cân nhắc và tham gia BHXH tự nguyện để sau này có lương hưu. Chị chia sẻ thêm "Tôi đã tham gia đến nay thấy mình cũng may mắn, vì có những người nghỉ việc cùng thời với tôi hưởng BHXH một lần giờ số tiền lĩnh cũng tiêu hết rồi. Tôi nghĩ rằng, tham gia BHXH tự nguyện giống như trồng cây, ban đầu gieo hạt mầm nhỏ bé nếu mình cố gắng kiên trì vun vén, chăm sóc cho cây ngày một lớn lên, chờ mùa bội thu hưởng những trái ngọt là cuốn sổ hưu - chỗ dựa vững chắc cho tuổi già và tấm thẻ BHYT để phòng khi ốm đau, bệnh tật đây cũng là giá trị nhân văn của chính sách BHXH tự nguyện"

Những câu chuyện trên cho thấy, nhận thức về chính sách BHXH tự nguyện đã dần thay đổi, có nhiều chuyển biến tích cực, đang dần đi sâu vào cuộc sống của người dân trên địa bàn tỉnh, bởi lẽ không có nguồn thu nhập ổn định sẽ khiến nhiều lao động tự do sẽ phải đối mặt với rủi ro trong cuộc sống, nhất là khi tuổi cao sức yếu. Theo thống kê của BHXH tỉnh Lào Cai, hết tháng 2/2023 toàn tỉnh có 68.923 người tham gia BHXH, trong đó có 8.488 người tham gia BHXH tự nguyện. Lao động tự do nên lựa chọn tham gia BHXH tự nguyện để được hưởng trợ cấp, lương hưu, ổn định cuộc sống sau này. Thêm vào đó, mức đóng của BHXH tự nguyện rất đa dạng, tùy thuộc điều kiện của mỗi người. Phương thức đóng khá linh hoạt, có thể đóng 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng hoặc 1 năm, 5 năm…Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu hằng tháng khi đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH và tuổi đời; được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng, khi nghỉ hưu được cấp thẻ BHYT với mức thanh toán đến 95%...

Đặc biệt, trong những năm qua, mức lương hưu của người nghỉ hưu liên tục được nâng lên, trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách nhà nước và quỹ BHXH. Chính phủ đã nhiều lần điều chỉnh tăng lương hưu qua các giai đoạn, cho thấy đời sống của người nghỉ hưu được quan tâm, từng bước được cải thiện. Do đó, Người lao động, người dân hoàn toàn có thể yên tâm, tin tưởng tham gia BHXH vì đây là chính sách của Đảng và Nhà nước, là lựa chọn tối ưu nhất để có lương hưu và thẻ BHYT làm chỗ dựa vững chắc cho tuổi già an vui./.